Sivrisinek Kaynaklı Hastalıklarla Mücadele: DSÖ’NÜN Yeni Kılavuzu

Her yıl milyonlarca insan, sivrisineklerin taşıdığı virüslerle enfekte olmaktadır. Sağlık uzmanları, bu tehlikenin ciddiyetine dikkat çekerken, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bu konuda önemli bir adım atmıştır.

Artan seyahatler, iklim değişikliği ve kentleşme gibi faktörler, sivrisinek kaynaklı hastalıkların küresel ölçekte yayılmasına neden olmaktadır. DSÖ, dang humması, chikungunya, Zika ve sarı humma gibi tehlikeli viral enfeksiyonlar için detaylı bir tedavi kılavuzu yayımladı.

5,6 MİLYAR KİŞİ RİSK ALTINDA

DSÖ tarafından yayımlanan 125 sayfalık rehbere göre, dünya nüfusunun yarısından fazlası yaklaşık 5,6 milyar kişi, sivrisinek kaynaklı hastalıklarla karşı karşıyadır. Özellikle Asya kaplan sivrisineği (Aedes albopictus) ve sarı humma sivrisineği (Aedes aegypti), bu hastalıkların başlıca taşıyıcıları konumundadır.

Eskiden sadece tropikal ve subtropikal bölgelerde görülen bu sivrisinek türleri, şimdi Avrupa dahil olmak üzere çok daha geniş bir coğrafyaya yayılmış durumdadır.

ZİKA VE CHİKUNGUNYA: GÜNCEL DURUM

Verilere göre chikungunya virüsü 119 ülkede tespit edilmişken, Zika enfeksiyonları 92 ülkede kaydedilmiştir. DSÖ, özellikle 2023 yılında Afrika’daki sarı humma salgınlarını “endişe verici” olarak değerlendirmektedir. Avrupa ülkeleri arasında Almanya gibi ülkelerde tropikal bölgelerden dönen gezginlerle bu hastalıkların yayılabileceği konusunda uyarıda bulunulmaktadır.

Özellikle İtalya’daki Garda Gölü çevresinde dang humması hakkındaki uyarılar, Avrupa’daki turistler arasında endişe yaratmıştır.

TEŞHİS VE TEDAVİDE ZORLUKLAR

DSÖ’ye göre, bu virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar genellikle benzer ve belirsiz semptomlarla ortaya çıkmaktadır. Ateş, döküntü, kas ve eklem ağrıları gibi grip benzeri belirtiler, hastalıkların tanısını güçleştirmektedir.

DSÖ’nün yeni kılavuzu, hafif ve şiddetli enfeksiyonların nasıl tedavi edilmesi gerektiği konusunda bilimsel protokolleri içermektedir. Bu protokoller, birinci basamak sağlık hizmetlerinden acil servislere kadar tüm sağlık kuruluşlarında uygulanabilir niteliktedir. DSÖ, sağlık çalışanlarının doğru tanı koymasını ve hastaları güncel bilgiler doğrultusunda tedavi etmesini hedeflemektedir.

Aksi takdirde, DSÖ, sivrisinek ısırıklarından korunmanın, toplum bazlı ilaçlama çalışmalarının ve sivrisinek kontrol programlarının salgınların önlenmesinde hayati bir rol oynadığını vurgulamaktadır. Sarı humma için etkili bir aşı bulunurken, chikungunya için sınırlı sayıda aşı mevcuttur ve Zika virüsü için henüz onaylı bir aşı bulunmamaktadır.